Historia papryki
Historia
Paprykowe święta, obchodzone w Potworowie, Klwowie i Przytyku, są co roku okazją do wspomnień jak zaczynała się produkcja tego warzywa w regionie radomskim, w szczególności kto pierwszy i gdzie rozpoczął jej uprawę. Na szczęście można zasięgnąć informacji u świadków tego wydarzenia i prekursorów zarazem, chociaż głównego bohatera nie ma już wśród żyjących. Antoni Zbigniew Kwietniewski (ur. 10.05.1930 r. -zm. 21.02.1993 r.) pochodził z Woli Wrzeszczowskiej w gminie Przytyk, zawodowe życie spędził na Śląsku jako oficer Ludowego Wojska Polskiego a po przejściu na emeryturę wrócił w rodzinne strony i postanowił zagospodarować ojcowiznę. Mając rodzinę w RFN często wyjeżdżał w odwiedziny i zainteresował się uprawami ciepłolubnymi, prowadzonymi w gospodarstwach niemieckich i holenderskich.
Na wiosnę 1982 roku założył pierwszą w okolicy uprawę w tunelu foliowym, w tym połowę papryki a połowę arbuza. Uprawa była uciążliwa, ponieważ wszystkie czynności wykonywano ręcznie, nawet podlewano z wiaderka. Zachęceni udanym eksperymentem kuzyn p. Kwietniewskiego Stanisław Kowalczyk z Woli Wrzeszczowskiej i jego przyjaciel Teofil Adach z Woli Grabowskiej (Grabówka, gm. Potworów), w następnym roku przyłączyli się do produkcji, pomagając sobie w uprawie a zwłaszcza w zbycie. W 1983 roku trzej nowatorzy produkowali paprykę i arbuzy: A. Kwietniewski – w 4 tunelach drewnianych, S. Kowalczyk – w 8 tunelach metalowych i T. Adach – w 4 tunelach metalowych.
Uprawa papryki
Metalowe konstrukcje, choć trwałe, były niskie, trudne do przejazdu dla ciągnika a wzdłuż boków kłopotliwe nawet do obróbki ręcznej. Z tych względów w następnych latach liczni naśladowcy prekursorów powszechne budowali tunele o konstrukcji drewnianej. Materiał pozyskiwano z własnych lasów, folię przywożono z wytwórni w Bieruniu.
Zbyt nowych produktów zapewniał chłonny i dostatni rynek warszawski. Sprzedawano na targowisku na Polnej, na Bazarze Różyckiego i w sklepach PSS “Społem”. Sprzedaż na początku była przyjemnością bo po witaminy ustawiała się kolejka a za ładunek z dużego fiata inkasowano 200 tys. ówczesnych złotych, co było kwotą niebotyczną. Oczywiście nie był to zysk ogrodników, ponieważ koszty też były wysokie a za nasiona trzeba było płacić w dolarach.
Naśladowców znalazło się wielu i produkcja szybko rosła a wraz z nią spadek cen. Pan Kwietniewski był człowiekiem bardzo towarzyskim i traktował nowe uprawy jako swoje powołanie, chętnie dzielił się wiedzą na temat produkcji, zaopatrzenia i zbytu, wieszczył: “będą tu przyjeżdżać po paprykę tirami”. Koledzy mieli mu czasami za złe, że “zdradza” tajniki kuchni i “psuje” rynek lecz on zainicjował powstanie Zrzeszenia Producentów Roślin Ciepłolubnych “Solar-Pol” i pod jego szyldem chciał oferować owoce i warzywa produkowane pod osłonami (niestety tej misji nie wypełnił). Oprócz papryki były to m. in. arbuzy, bakłażany, orzeszki ziemne (sic!), winogrona. Swoją rolę w popularyzacji i rozwoju technologii odegrał też radomski Ośrodek Doradztwa Rolniczego, którego pracownicy z okolic Przytyka i Potworowa prowadzili produkcję na swych ojcowiznach i z racji obowiązków służbowych organizowali pokazy, demonstracje oraz imprezy okolicznościowe (pierwsze Święto Papryki zorganizował Lech Łabęcki w Grabowej, gm. Potworów).
Łatwość uprawy i sprzedaży spowodowała, że produkcją zajęli się posiadacze nawet niewielkich działek, położonych w pobliżu obejścia (zaopatrzenie w wodę, zbiór plonów, ochrona mienia itp. korzyści). W latach 80-tych byli to pracownicy etatowi zakładów radomskich i gminnych, po przekształceniach – bezrobotni z tych zakładów. Im również pełnoprawni rolnicy mieli i mają za złe stosowanie cen dumpingowych, ponieważ to tylko dodatkowy dochód.
Wobec różnych przemilczeń i niedomówień, które coraz częściej pojawiają się na imprezach rolniczych należy podkreślić: faktem jest, że papryka trafiła najpierw w Przytyku na podatny grunt i mimo różnych mód i innych upraw pod osłonami nadal jest symbolem rolnictwa tych stron. Na pewno trzydzieste, “z haczykiem” urodziny tej uprawy mają swojego określonego ojca, i pierwszych opiekunów, a to że nie był on zawodowym rolnikiem nie umniejsza w niczym zasług kolejnych i pokoleń producentów oraz nowinek hodowlanych i technologicznych, które wprowadzili do produkcji i powszechnego stosowania. Żal tylko, że człowiek obdarzony charyzmą, pełen niekonwencjonalnych pomysłów trafił do naszego rolnictwa u schyłku aktywności zawodowej i nie pobył tu zbyt długo.
Na podstawie wspomnień Stanisława i Jana Kowalczyków oraz Teofila Adacha z Rodzinami – mgr inż. Zbigniew Getler

Mamy nadzieję, że wśród miłośników fotografii znajdą się również pasjonaci kuchni mazowieckiej, którzy potraktują konkurs jako zabawę smakiem, światłem i kompozycją. Celem konkursu jest bowiem upowszechnienie mody na fotografię kulinarną jako formę podróży przez świat pełen smakołyków kuchni mazowieckiej, kolorów i struktur.
Kategorie w których możecie nadsyłać zdjęcia:
- „Lista Produktów Tradycyjnych” – tematem kategorii jest hasło, które stanowi podstawę do dowolnej interpretacji przedstawienia: produktu, potrawy lub napoju wpisanych na Listę Produktów Tradycyjnych z regionu Mazowsza https://www.gov.pl/web/rolnictwo/woj-mazowieckie,
- „Sieć Dziedzictwa Kulinarnego Mazowsze” – tematem kategorii są: produkty, potrawy lub napoje posiadające logotyp Sieci Dziedzictwa Kulinarnego Mazowsze (wykaz produktów z certyfikatem logo Sieci Dziedzictwa Kulinarnego Mazowsze do pobrania na stronie https://www.mazovia.pl/rolnictwo/dziedzictwo-kulinarne/art,1,siec-dziedzictwa-kulinarnego-mazowsze.html).
Swoje pomysły wraz z wypełnionym formularzem konkursu nadsyłajcie mailowo na adres fotografiakulinarna@mazovia.pl
Szczegółowe informacje – pod numerem telefonu 22 59 79 146
- Regulamin konkursu
- Formularz dotyczący osób pełnoletnich- do wypełnienia i do wysłania
- Formularz dotyczący osób niepełnoletnich – do wypełnienia i do wysłania

Krótkie łańcuchy dostaw, czyli jak skrócić drogę od pola do stołu
Każdy chce kupować świeżą i niedrogą żywność. Pomysłów jak to robić jest sporo, a wszystkie gromadzą się pod hasłem “krótkie łańcuchy dostaw”!

Członkinie stowarzyszenia “Wrzosowisko” gmina Przytyk promują nasze warzywa”
„Moc Polskich Warzyw” to kampania sfinansowana ze środków Funduszu Promocji Owoców i Warzyw, która powstała z inicjatywy Zrzeszenia Producentów Papryki Rzeczypospolitej Polskiej.

Konkurs NA NAJLEPSZE DANIA I POTRAWY DOLINY RADOMKI rozstrzygnięty!
LGD „Razem dla Radomki” bardzo dziękuje wszystkim uczestnikom, którzy wzięli udział w konkursie kulinarnym NA NAJLEPSZE DANIA I POTRAWY DOLINY RADOMKI. Uczestnicy przesłali do nas wiele interesujących przepisów na smakowite potrawy, zarówno wytrawne jak i słodkie.

Kalendarz 2021
Prezentujemy Państwu kalendarz na 2021 rok promujący lokalne dziedzictwo kulinarne Szlaku Kulinarnego Doliny Radomki.

Ruszyły konsultacje projektu Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej
Do 15 lutego 2021 roku w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi potrwa I etap konsultacji projektu Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej. Zapraszamy do zapoznania się z tym projektem i zgłaszania uwag.

Konkurs na Najlepsze Produkty Tradycyjne i Lokalne w Dolinie Radomki
Zapraszamy Państwa do udziału w knkursie na Najlepsze Produkty Tradycyjne i Lokalne w Dolinie Radomki

Najlepsze przepisy kulinarne w konkursie kulinarnym “Na najlepszą potrawę lokalna przygotowaną z papryką”
Prezentujemy ciekawe przepisy kulinarne nagrodzone/wyróżnione w konkursie kulinarnym Na najlepszą potrawę lokalna przygotowaną z papryką. Konkurs organizowany przez Stowarzyszenie “Razem dla Radomki” i Stowarzyszenie Aktywności Obywatelskiej “RADOMKA” – edycja 2020.

Rozstrzygnięcie konkursu kulinarnego na najlepsze dania i potrawy z papryką
Konkurs został rozstrzygnięty w piątek 23 października 2020 r., podczas II Gali Organizacji Pozarządowych i Wolontariatu w Przysusze. Wszystkie potrawy zostały zaprezentowane i poddane ocenie komisji konkursowej.

Apetyt na paprykę rośnie
Zachecamy do zapoznania się z artykułem “Apetyt na paprykę rośnie” w najnowszym numerze Mazowsze serce Polski.

Konkurs Kulinarny na najlepsze dania i potrawy z papryką.
SAO „Radomka” wraz z LGD „Razem dla Radomki” zapraszają do udziału w konkursie kulinarnym na najlepszą potrawę lokalną przygotowaną z papryką.